Etiket arşivi: stagflasyon

Kurla Gelen Yeni Dönem

Kurdaki sıçrama en hızlı şekilde dış ticaret ve enflasyon rakamlarına yansımış oldu. Yayın tarihleri ve kapsadıkları aralık itibariyle daha güncel sayılabilecek olan rakamlar arasında  özellikle Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ndeki gelişmeler son derece dikkat çekici. Yakın gelecekle ilgili fikir vermesi bakımından bu iki verinin bazı unsurları üzerinde durulmalı.  

Enflasyon

Kurdaki artış nedeniyle oluşan enflasyon hakkında neredeyse kesinleşmiş iki bilgiyi tekrar edelim: 

1) Kurdaki %10’luk artış, fiyatlar üzerinde %1,5 oranında etkide bulunuyor.  

2) Döviz kurunun TL bazındaki fiyatlamaya geçiş süresi 1,5 ila 2 ay arasında gerçekleşiyor. 

Yukarıdaki verilerden hareketle elimizdeki endeks verilerinin eğilim olarak süregideceğini varsaymak yanlış olamayacaktır. Belki TÜFE üzerindeki artış oranlarının kuvvetle artarak devam edeceğini altını çizerek öngörmek daha doğru. Dövizle birlikte artan üretim maliyetlerinin birikerek tüketiciye daha az yansıtılabildiği aylar geride kalmış görünüyor.  Kurla Gelen Yeni Dönem yazısına devam et

Ekonomide Metafor Yağmuru

Merkez Bankası enflasyon hedefini %13’lere çıkarınca yine bir ‘ısınma’ benzetmesi gündeme girdi. Enflasyon Raporu‘ndan anlaşılan Türkiye’yle ilgili risk algısı (CDS-Risk Primi) arttıkça portföy hareketlerinin zayıflaması, fon teminini güçleştiriyor. Kurdaki artışın fiyatlar üzerindeki geçişkenliği de beklendiği gibi enflasyonu hareketlendirmiş bulunuyor.

Özellikle üretici fiyatlarındaki artış ve uluslararası piyasalardaki ticaret savaşının etkileri bir araya gelince fiyat istikrarının devamlılığı giderek zorlaşıyor. Kamu maliyesi, seçim öncesindeki rahatlığı ile sıkı para politikasının enflasyonla mücadele olanaklarını kısıtladı. Keza, özel tüketimin seviyesi fiyat artışlarının kontrolüne yardımcı olmuş görünmüyor. Seçim öncesinde kontrol edilen doğalgaz, tütün mamulleri, akaryakıt gibi ‘yönetilen fiyatlar’ın aynı seviyede kalmasında ise zorlanılıyor.

Metafora gelince…

Türkiye ekonomisinin büyüme trendi ne zaman potansiyel büyüme oranının üzerine çıksa ‘ekonominin aşırı ısındığı’ ile başlayıp genellikle ulaşım araçları ile ilgili örneklerle zenginleşen bir metafor yağmuru (meteor değil) medyayı süsler. ‘Motorun su kaynattığı’, ‘tünelin ucunun göründüğü’, ‘frenlerin tutmadığı’ söylenir-yazılır. Edebiyatta temsil ve remizlerin kullanılması konusunda bütün Doğu uygarlıkları gibi zengin bir birikime sahip olmamız bir yana iktisatçıların anladıklarını anlatma konusundaki çabalarını siyaseten de kolaylaştıran bir yoldur ‘metafor’.

Doları ‘ateş’, enflasyonu ‘ejderha’, rahatlama beklentisini ‘tünelin ucundaki ışık’ olarak gören alışılmış formların yanında Dünya Kupası sonrası kullanışlı olabilecek bir başka ‘temsil’ futbol olabilir.

Ekonomide Metafor Yağmuru yazısına devam et

“Kazan, öldü”

Krizle ilgili dillendirilen türlü yorumlar arasında, Nasreddin Hoca’nın ünlü fıkrası, türev ürünlerle, karşılıksız kredilerle şişen piyasanın bugünü için yapılan en uygun benzetmelerden biri olsa gerek. Gerçekten de, ekonomi bir büyürken kredilerin beş kat büyümesi karşısında sessiz kalan yani “kazan doğurdu” deyince memnun olan komşunun hali, bugün “kazan öldü” deyince “olur mu hiç öyle şey?” cevabını veren piyasaların gidişine ne kadar da benziyor. “Kazan, öldü” yazısına devam et