Borsa endeksindeki gelişmeler, cari açık, döviz kuru, reel faizler, enflasyon oranı, birbiriyle etkileşen konular. Kurlara geçen hafta değindik. Borsadaki hızlı çıkış ise Türkiye ekonomisine yeni pencereler açabilecek nitelikte olabilir. 2006’nın borsa açısından kalıcı başarılar yılı olabilmesi için, beklenen ve olası gelişmelere işaret etmekte yarar var.

Öncelikle, endeksteki hızlı gelişmelere, borsaya kote şirket sayısındaki artışın eşlik etmesi gerekiyor. Türkiye’de gelişen ve büyüyen bir çok şirket halka açılma konusunda hala çekingen. Halka açılanların halka açıklık oranları da, yeterli değil. Borsaya kote olmaya giden yol, şirketler için mali ve idari yönden üst düzey bir şeffaflık gerektirdiği için sermaye ihtiyacı duyan kuruluşların bir çoğu, öncelikle yabancı ortak arayışına gidiyorlar. Şirketlerin bir çoğunun aile şirketi oluşu da, halka açılma konusundaki temkinli davranışların kronik sebeplerinden bir diğeri.

Şirket sayısı artmaksızın, mevcut şirketlerin piyasa değerinin sürekli olarak tırmanması, endeksin kalıcı olarak yukarılarda seyretmesini riske eden bir faktör. Mali piyasalarda kalıcı çözüm, fiyatın yanında derinliğin artmasından geçiyor.

Borsadaki yabancı alımlarına gelince…

Dışarıdan gelen para, döviz olarak gelip, TL’ye çevrildiği için, döviz değerini katmerli olarak aşağıya çekiyor. Döviz değeri düştükçe, iç piyasadan borsaya yönelen fonlardaki artış sürüyor. Enflasyonla birlikte, faiz haddi de düşmeye devam ettikçe yerli ve yabancı yatırımcı için borsanın tek seçenek olarak belirdiği görülüyor.

Bu şartlar altında, mali piyasaların derinleşmesi için birkaç yöntemin birlikte uygulanması mümkün. Özellikle, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının geliştirilmesi, Türkiye’de inşaat ve gayrimenkul alanındaki hızlı gelişmenin kayıt altına alınması için gözden kaçırılmaması gereken bir şans. Gayrimenkul ve inşaat sektöründeki disiplin, bölgesel fonların yastık altından çıkmasına da imkan verebilir.

Bu yolla, tarım gelirlerine dayalı tasarrufların mali enstrümanlara yönelmesi, tasarrufçular ve fon talep edenler için yararlı olabilir.